W większości przypadków płytki glazury są wytwarzane z materiału mineralnego, jakim jest kaolin. Materiał jest wstępnie formowany na wymagany kształt, po czym płytki są wypalane w piecu. Z reguły jest to temperatura między 1000 a 1100 stopni. Materiał surowy ceramiki glazurniczej ma dość dużą chłonność wody, do 10%, w celu zmniejszenia absorbcji wody należy płytkę pokryć szkliwem i wypalić ponownie.
Glazura to lekki materiał. Jego wadą natomiast jest to, że kafle są bardzo kruche i każdorazowa obróbka, wiążąca się z docinaniem, przycinaniem płytek grozi pęknięciem, dlatego należy zwrócić szczególną uwagę przy obróbce mechanicznej glazury.
Sposób układania glazury, a szczególnie jej łączenia, jest możliwy przy pomocy docinania krawędzi płytki na 45 stopni lub też używania specjalnych listew wykończeniowych. Takie listwy stosowane są najczęściej w przypadku, gdy osoba aplikująca płytki na ścianę nie może wykazać się zbyt dużym doświadczeniem, jeżeli chodzi o takie działania.
Ze względu na swoją charakterystykę kafle glazury nadają się głównie wewnątrz pomieszczenia.
Terakota to też rodzaj kafla, przy czym różni się materiałem, z którego jest wyprodukowana. Najczęściej jest to kompozycja kamionki z różnymi dodatkami, między innymi piaskiem kwarcowym czy szamotem.
Kafle terakoty posiadają zupełnie inną charakterystykę niż w płytki glazurowane. Terakota jest znacznie cięższa niż glazura. Struktura kafli terakotowych jest bardziej zwarta. Kafle terakoty są też wypalane w dużo wyższej temperaturze niż płytki glazurowane, temperatura wypalania dochodzi nawet do 1300 stopni C. Sam proces produkcji jest bardzo zbliżony i podobnie jak w przypadku glazury polega na uformowaniu i wypalania surowego materiału, po czym płytka jest barwiona i/lub szkliwiona i wypalana ponownie.
Absorpcja wody przez terakotę jest znacznie mniejsza niż w przypadku glazury, dlatego też możliwe jest aplikowanie tych płytek na powierzchniach zewnętrznych, balkonach, tarasach czy altanach.
Oczywiście płytki terakotowe w zależności od projektu i inwencji inwestora mogą być położone również na ścianę, sposób montażu terakoty i glazury nie różni się specjalnie.
Produkcja gresu różni się od produkcji pozostałych płytek tym, że jest on prasowany z naciskiem w granicach od 800 do 1000 kg na 1 cm2, na specjalnej prasie. Co za tym idzie, płytki gresowe są najtwardszym materiałem ceramicznym, który można położyć na żądaną powierzchnię. Temperatura wypalania płytek gresowych również jest wyższa niż w przypadku glazury czy terakoty i dochodzi do 1400 st. C. Wiąże się to z bardzo dużą wytrzymałością na uszkodzenia mechaniczne i niską ścieralnością.
Płyty gresowe charakteryzują się też bardzo niską wchłanialnością wody, która nie przekracza 0,5%, zatem idealnie nadają się na zewnątrz, jak też pomieszczeniach, w których występuje znaczna wilgotność, np. w łazience, kuchni, saunie, pralni.
Występują 2 rodzaje płytek gresowych:
Na powierzchni płytki gresu naturalnego widoczna jest struktura materiału w formie ziaren. Gres naturalny może być też szlifowany, w macie lub na wysoki połysk. Płytki gresowe wypolerowane na wysoki połysk wręcz idealnie imitują powierzchnię kamienną.
Proces szkliwienia gresu jest podobny jak podczas szkliwienia glazury i terakoty, czyli sprasowana płytka jest wypalana, a następnie barwiona, szkliwiona i poddana ponownemu wypalaniu.
Kształt płytek gresowych zależny jest tylko i wyłącznie od projektu i matrycy prasy. Jeżeli projekt przewiduje fantazyjny niegeometryczny kształt, inwestycja w matryce zapewni niepowtarzalny wygląd powierzchni.
Coraz częściej projektanci i inwestorzy wracają do płytek ceramicznych wytwarzanych w sposób ręczny lub starymi technologiami. Takie kafle charakteryzują się tym, że nie są identyczne, mogą występować odstępstwa od wymiaru, jak też w nanoszonych wzorach i barwach. Płytki wykonane w ten sposób nadają pomieszczeniu indywidualny charakter.
W chwili obecnej taka ceramika trafia do Europy najczęściej z Meksyku i północnej Afryki, z Tunezji czy Maroka. Jeżeli chodzi o Europę, największą tradycję, jeżeli chodzi o produkcję ręczną ceramiki, ma Hiszpania, Włochy lub, ogólnie rzecz ujmując, kraje basenu Morza Śródziemnego.
Zarówno płytki glazury, jak i terakoty czy gresu, mogą być ozdobione wzorami naniesionymi w sposób ręczny przez artystę i w podobny sposób barwione. Coraz modniejsze stają się ostatnio elementy dekoracyjne w formie płytek patchworkowych. Naniesione na powierzchnię patchworki mogą występować w różnych wzorach i różnych kolorach bądź tonacjach barw. Daje to wiele możliwości aranżacji wnętrza, zaznaczenia jego charakterystyki, kultury i stylu.
Wymiary kafli ceramicznych mogą być różne, od niewielkich na przykład 5 x 5 cm, do wielkich kafli imitujących na przykład kamień, o wymiarach 240 x 120 cm.
Wykończenie powierzchni pomieszczenia ceramiką użytkową wykonuje się z reguły na wiele lat, dlatego też tak ważny jest przemyślany projekt, uwzględniający nasz gust i smak.